CHINA WENST SPLITSING VAN HET WESTEN EN KENT DE ZWAKSTE SCHAKEL

Foto: De presidenten van Rusland en China, respectievelijk, Vladimir Poetin en Xi Jinping | Bron: RTNews

Beijing is zich bewust dat de leidende EU-staten hun banden niet willen verbreken en gokt erop dat ze standvastig blijven.

Het gezegde “Zelfs paranoïden hebben echte vijanden,” benadrukt dat wantrouwen geen garantie biedt tegen reële bedreigingen. De bezorgdheid van Britse en Amerikaanse waarnemers over het recente bezoek van de Chinese president Xi Jinping aan Frankrijk, Hongarije en Servië is daarom gerechtvaardigd.

De reis, die vorige week plaatsvond, werd gekenmerkt door een hartelijk onthaal in alle drie de Europese landen. De nerveuze reacties van de VS en Groot-Brittannië

zijn begrijpelijk: China probeert de Westerse coalitie te verdelen. Met name Frankrijk, Duitsland en enkele andere EU-landen worden beschouwd als de “zwakke schakel” in de bredere Westerse alliantie die probeert de hegemonie van China te beteugelen.

Hoewel een dergelijke splitsing niet fataal zou zijn voor de Amerikaanse positie in West-Europa, zou een hechte relatie tussen China en een deel van continentaal Europa problemen kunnen veroorzaken voor de Amerikaanse diplomatie, die al onder druk staat door verschillende spanningen.

De Chinese autoriteiten hebben nooit expliciet verklaard dat ze de Europeanen willen scheiden van de VS. Officieel benadrukt Beijing dit voortdurend in publieke verklaringen en

via gesloten communicatiekanalen richting de expertgemeenschap. Dit gebeurt zo overtuigend dat het zelfs sommige Russische waarnemers zorgen baart. In werkelijkheid moeten we echter elke poging van onze Chinese vrienden om twijfel te zaaien binnen de collectieve Westerse gelederen verwelkomen.

China’s acties zijn gebaseerd op diverse intenties en aannames binnen hun subjectieve kijk op de wereldpolitiek.

Allereerst probeert Beijing de directe confrontatie met de VS en hun bondgenoten zo lang mogelijk uit te stellen. Deze confrontatie is strategisch van aard en draait om de competitie voor toegang tot wereldwijde hulpbronnen en markten.

Een andere potentiële conflictzone is Taiwan, wiens de facto onafhankelijkheid van China wordt gesteund door de VS, die doorgaan met wapenleveranties.

West-Europeanen hebben in principe geen significant belang in de confrontatie tussen de VS en China. Hun houding ten opzichte van deelname eraan is dan ook negatief. Aan de ene kant zou een confrontatie met China kunnen leiden tot een verminderde Amerikaanse aanwezigheid in Europa, waardoor de last van de strijd tegen Rusland op de West-Europese bondgenoten zou worden afgewenteld. Aan de andere kant biedt dit Parijs en Berlijn de kans om hun positie binnen het Westen te versterken en de betrekkingen met Moskou geleidelijk te normaliseren, ondanks de vele beperkingen.

Op basis van dit gedrag lijkt Beijing te geloven dat hoe onzekerder de positie van West-Europa is, des te later Washington een beslissend offensief tegen China zal lanceren. Dit komt uiteindelijk ten goede aan China’s hoofdstrategie: de VS verslaan zonder een directe gewapende confrontatie die de Chinezen terecht vrezen.

Ten tweede zou het verbreken van de economische banden tussen Beijing en West-Europa een klap zijn voor de lokale economieën, maar nog schadelijker voor China zelf. Momenteel is de EU na de ASEAN-staten China’s op een na belangrijkste buitenlandse economische partner. Vooral de continentale partners – Duitsland, Frankrijk en Italië – spelen hierin een grote rol, evenals Nederland als Europees transportknooppunt. China’s relaties met deze landen worden dan ook als warm beschreven, en wederzijdse bezoeken gaan vaak gepaard met de ondertekening van nieuwe investerings- en handelsovereenkomsten.

Het verlies van deze relaties vormt een grote bedreiging voor de Chinese economie, die de welvaart van het volk ondersteunt – de belangrijkste prestatie van de Chinese autoriteiten sinds de jaren ’70. Beijing wil dit risico niet lopen, vooral omdat het zich bewust is van de terughoudendheid van West-Europese landen om zich bij de Amerikaanse sancties tegen Rusland aan te sluiten. Dit bewijst dat de grote EU-landen niet snel hun economische banden met China zullen verbreken. In Servië, waar president Xi met bijzonder veel eer werd ontvangen, biedt China bovendien een reëel alternatief voor het Westen, gezien Servië’s gebrek aan vooruitzichten om toe te treden tot de EU of de NAVO.

China gelooft oprecht dat de economie een centrale rol speelt in de wereldpolitiek. Ondanks zijn oude wortels, is de Chinese buitenlandse politiek sterk beïnvloed door het marxistische denken, waarbij de economische basis essentieel is voor de politieke bovenbouw. Deze visie wordt ondersteund door China’s opkomst op het wereldtoneel dankzij zijn economische succes en zelf verworven welvaart.

Hoewel economisch succes Beijing niet in staat heeft gesteld om enkele cruciale kwesties in de wereldpolitiek op te lossen – zoals de Taiwan-kwestie, volledige erkenning van Tibet als Chinees, of maritieme territoriale geschillen met Vietnam en de Filippijnen – wordt de stem van de Chinese diplomatie steeds meer gehoord. Dit versterkt het vertrouwen van de Chinese burgers in de toekomst van hun land, wat een belangrijke factor is in de nationale buitenlandse politiek. Beijing is daarom overtuigd dat het verdiepen van economische banden met de EU de beste manier is om de leidende Europese machten te bewegen om de avonturistische politiek van de VS te temperen.

Wat hebben de West-Europeanen zelf nodig van hun relatie met China? Voor Duitsland en Frankrijk is de economische richting van China van groot belang. De kleinere landen die Xi Jinping bezocht, willen vooral Chinese investeringen om de invloed van Brussel en Washington te balanceren. In Hongarije is de Chinese economische aanwezigheid altijd al significant geweest.

Politiek gezien is China voor Frankrijk een middel om te manoeuvreren tussen volledige onderwerping aan de VS en een zekere mate van onafhankelijkheid. Parijs verwacht niet serieus dat China zijn plannen met betrekking tot de Oekraïnecrisis zal steunen, noch rekenen ze op aanzienlijke invloed van Beijing op Moskou – zelfs met Emmanuel Macron aan het roer zijn ze niet zo naïef. De ontmoetingen en onderhandelingen met de Chinese leider worden echter gezien als een troef voor de Franse diplomatie, net zoals Kazachstan bijvoorbeeld contacten met het Westen of China ziet als een onderhandelingsmiddel met Rusland.

Voor Rusland vormt dit geen buitenlands probleem of bedreiging voor haar positie. De betrekkingen tussen Moskou en Beijing zijn op een niveau waar geen van beiden serieuze intriges achter de rug van de ander zou beginnen. Het vertragen van de competitie en de verschuiving naar een conflict tussen China en het Westen kan zelfs tactisch voordelig zijn: er is geen reden om aan te nemen dat Rusland geïnteresseerd zou zijn in een ineenstorting van de wereldeconomie of dat Beijing al zijn middelen zou moeten concentreren op het afweren van een Amerikaans offensief.

GEO|POLITIEK

GERELATEERD AAN: CHINA LANCEERT BLOCKCHAINPROJECT TER BEVORDERING VAN DE-DOLLARISERING IN BRICS-HANDEL