Zonder spiegel geen toekomst
| starnieuws | Door: Redactie
Na de verkiezingsoverwinning van de NDP en naar het uitziet de uitsluiting van de VHP uit de nieuw te vormen coalitie, is de politieke machtsbalans in Suriname opnieuw verschoven. Maar achter de
triomf en teleurstelling blijft een fundamenteler probleem onbesproken: het chronisch gebrek aan zelfreflectie bij alle politieke leiders. Zonder publieke verantwoordelijkheid en introspectie blijft elke verkiezingsuitslag niet meer dan een draaideur van gemiste kansen.Geschiedenis van cyclisch falen Suriname heeft een lange traditie van regeringen die worden afgestraft wegens wanbeleid, om vervolgens te worden opgevolgd door nieuwe beloften, die zelden worden nagekomen. Toen de NDP in 2010 aantrad, werd dat gepresenteerd als een keerpunt. Eindelijk sociaal beleid, eindelijk ontwikkeling. Maar onder Bouterse’s bewind gleed het land af in economische chaos, politieke vriendjespolitiek en internationale isolatie.In 2020 kreeg de VHP van Chan Santokhi
het vertrouwen om orde op zaken te stellen. Maar ook deze regering bleek weinig bereid tot interne kritiek of transparantie. De aanpak van de economische crisis verliep traag, de communicatie was stroef en de beloofde "nieuwe bestuurscultuur" verzandde al snel in oude patronen.De verkiezingen van mei 2025 draaiden dan ook vooral om afstraffing van Santokhi, van de VHP, van het onvermogen tot empathisch leiderschap. Maar wie won, heeft dat gedaan zonder echt rekenschap af te leggen van zijn eigen verleden.Terugkeer NDP: triomf zonder schuldbesefDe overwinning van de NDP wordt gepresenteerd als een 'mandaat' van het volk. Maar opvallend is wat niet werd besproken tijdens de campagne: het destructieve financieel-economische beleid van de vorige regeerperiode, het gebrek aan transparantie, de uitholling van staatsinstituties. De partij lijkt te doen alsof haar eerdere bestuursperiode nooit heeft plaatsgevonden. Geen publiek debat over wat er toen misging. Geen inhoudelijke reflectie. Alleen de boodschap "we zijn terug" dat op zichzelf al een oplossing is. De politieke amnesie is niet nieuw- maar des te gevaarlijker in een context waarin democratische Checks and Balances al verzwakt zijn.De VHP: slachtofferrol zonder zelfkritiek De VHP heeft de nederlaag duidelijk niet zien aankomen. In plaats van reflectie op waarom zoveel kiezers zijn afgehaakt, kiest de partij voor stilzwijgen of gekrenktheid. Tijdens de campagne werd nauwelijks gereflecteerd op de ontevredenheid over benoemingen, het gebrek aan responsiviteit en de elitaire uitstraling van het bestuur.In de dagen na de verkiezingen blijft het stil. Geen inhoudelijke evaluatie, geen publiek debat binnen de partij, geen signaal van verandering. Wel op zoek naar mogelijkheden de NPS over te halen. De VHP lijkt nu vooral te betreuren dat ze buitenspel is gezet, maar niet dat ze het contact met de kiezer is kwijtgeraakt.Politieke cultuur die introspectie afstraft
Waarom ontbreekt zelfreflectie systematisch in de Surinaamse politiek?
- Ten eerste omdat partijen nog steeds grotendeels functioneren als electorale machines in plaats van ideologisch geïnspireerde bewegingen. Partijdiscipline en loyaliteit aan de leider zijn belangrijker dan inhoudelijk debat. Kritiek van binnenuit wordt vaak afgestraft, niet beloond (Robert Vishnudat).
- Ten tweede ontbreekt het aan een politieke en journalistieke cultuur waarin introspectie wordt gewaardeerd. Politici worden zelden uitgedaagd om hun eigen rol in beleid te evalueren. Verkiezingscampagnes draaien om slogans en verwijten en niet om verantwoording.- En ten derde is de samenleving als geheel gewend geraakt aan het idee dat politiek bestuur een kwestie is van etnisch evenwicht en belangenverdeling in plaats van beleidskwaliteit en politieke moraal.Wat had anders gekund en nog steeds kanStel je voor dat de nieuwe NDP-coalitie nu eens het lef zou tonen om publiekelijk te zeggen: Wij erkennen dat er in het verleden fouten zijn gemaakt. Dat ons economisch beleid tekortschoot, dat we hebben bijgedragen aan het wantrouwen in de politiek. We hebben geluisterd naar de zorgen van de bevolking en willen daarom deze keer anders beginnen. Zo een verklaring zou geen zwakte zijn, maar een teken van volwassen politiek leiderschap. Geldt uiteraard eveneens voor leiders van de ABOP, NPS en PL. Het zou een begin kunnen zijn van werkelijke vernieuwing. Maar zoiets hoor je zelden in Suriname. Waarom niet? De kans bestaat dat zelfs met een nieuwe coalitie, alles bij het oude blijft: een herhaling van beleid zonder visie, bestuur zonder rekenschap, macht zonder zelfinzicht.Zonder spiegel geen bestuurZolang politieke leiders niet bereid zijn zichzelf een spiegel voor te houden, zullen verkiezingen niets veranderen aan de structurele gebreken van het Surinaams bestuur. Elke nieuwe regeringsperiode begint dan met het negeren van lessen uit het verleden en eindigt met teleurstelling en afrekening.Suriname verdient een politieke klasse die verantwoordelijkheid durft te nemen, ook voor fouten. Die begrijpt dat goed bestuur begint bij de vraag: wat hadden wij anders moeten doen?Tot zolang blijft de "nieuwe bestuurscultuur" niet meer dan een fictie en leuze, beleden met de mond, maar doodgezwegen in de praktijk.Roy SankatsingMaatschappijhistoricus/Beleid & Bestuur| starnieuws | Door: Redactie
