Bosbranden teisteren Zuid-Europa: waarom het risico toeneemt
| starnieuws | Door: Redactie
Rook stijgt op terwijl een bosbrand woedt in Xerta, een van de afgelegen dorpen in de provincie Tarragona in Catalonië, Spanje. (Foto: Reuters) Bosbranden hebben deze maand op meerdere plekken in het
Middellandse Zeegebied gewoed. In het Spaanse Catalonië moesten duizenden mensen in lockdown, terwijl vuurzeeën oprukten naar de Franse havenstad Marseille.Dit is wat bosbranden in Europa aanwakkert — en wat de stand van zaken is in 2025.Sinds het begin van 2025 is er al 227.000 hectare land afgebrand — meer dan twee keer het gemiddelde voor deze periode in de afgelopen twintig jaar, aldus het Europees Informatiesysteem voor Bosbranden (EFFIS) van de EU.Hoewel dat ruim boven het gemiddelde ligt, is het nog niet het hoogste aantal sinds de metingen begonnen in 2002. De zwaarste brandjaren waren 2003 en 2017, toen elk
jaar meer dan 1,1 miljoen hectare in vlammen opging — een gebied ter grootte van Jamaica.Of 2025 een recordjaar wordt, is nog onduidelijk. Dat hangt af van hoe het vuurseizoen zich in de komende maanden ontwikkelt.Ook het aantal branden ligt hoger dan vorig jaar: op 8 juli had EFFIS 1.118 brandhaarden geregistreerd, tegenover 716 in dezelfde periode in 2024.Dit jaar is er in de EU uitzonderlijk veel terrein door brand verwoest.Hittegolven begin juli wakkerden branden aan rond de Middellandse Zee, ook in Syrië, waar volgens de VN al meer dan 3% van de bosbedekking verloren is gegaan. Op de Griekse eilanden Evia en Kreta moesten duizenden mensen hun huizen verlaten.Hoewel Europa als geheel dit jaar een toename ziet, zeggen wetenschappers dat de branden in het Middellandse Zeegebied tot nu toe relatief geïsoleerd zijn gebleven — ondanks hun vernietigende kracht.Wat zorgt voor dit probleem?Volgens wetenschappers maken hetere en drogere zomers de Middellandse Zeeregio extra kwetsbaar voor bosbranden. Als branden eenmaal ontstaan, zorgen droog plantmateriaal en harde wind ervoor dat het vuur zich snel verspreidt en moeilijk te controleren is.Klimaatverandering verergert dit risico, doordat de gemiddelde temperaturen stijgen en de lucht droger wordt. In landen rond de Middellandse Zee leidt dit tot een vroeger begin van het brandseizoen, intenser vuur en meer afgebrand oppervlak.De planeet is sinds het pre-industriële tijdperk ongeveer 1,3°C opgewarmd, vooral door het verbranden van kolen, olie en gas. Europa warmt zelfs twee keer zo snel op als het mondiale gemiddelde sinds de jaren ’80, stelt de Wereld Meteorologische Organisatie.Door die hogere basistemperaturen worden hittegolven heter en frequenter — een trend die ook is bevestigd door het VN-klimaatpanel (IPCC).Landen bereiden zich voor op zwaardere branden. Volgens EFFIS worden in augustus bovengemiddelde temperaturen verwacht in heel Europa, wat betekent dat het brandgevaar in grote delen van Zuid- en Oost-Europa hoog blijft.Hoewel Zuid-Europa volgens de verwachtingen normale neerslag zal krijgen, zal de rest van het continent droger dan gemiddeld zijn, wat het brandrisico elders kan verhogen.Regeringen proberen zich aan te passen. Griekenland heeft dit jaar een recordaantal van 18.000 brandweerlieden gemobiliseerd en nieuwe strategieën ingevoerd voor snellere detectie en indamming van branden.Ook bosbeheer speelt een rol: de ontvolking van landelijke gebieden, bijvoorbeeld in Spanje, betekent dat er minder mensen beschikbaar zijn om vegetatie op te ruimen en brandbaar materiaal te verwijderen.De Verenigde Naties roept overheden op om meer te investeren in preventie in plaats van vooral te reageren als het vuur al woedt. Volgens de VN zal klimaatverandering het aantal extreme bosbranden wereldwijd met 14% doen toenemen tegen het einde van dit decennium.Preventieve maatregelen kunnen bestaan uit het controleerd afbranden van vegetatie vóór het zomerseizoen, en het herstellen van moeras- en veengebieden die branden kunnen helpen dempen, aldus de VN.
| starnieuws | Door: Redactie
