BEELD SURINAME VAN VÓÓR ONAFHANKELIJKHEID SAMENGEBRACHT
| united news | Door: Redactie
Auteur: Armand Snijders
Het boek ‘Suriname in beeld’ van onder meer Carl Haarnack biedt een rijk overzicht van 130 jaar Surinaamse fotografie, vanaf de introductie van de daguerreotypie tot aan de onafhankelijkheid. Het laat bijzondere studioportretten, stadsgezichten, landschappen en zelfs privéfoto’s van het dagelijkse leven zien.
Het boekwerk is vorige week gepresenteerd in Nederland en toont de ontwikkeling van de fotografie in techniek en toepassing. De foto’s weerspiegelen ook maatschappelijke veranderingen, zoals de afschaffing van slavernij en de komst van contractarbeiders. De talrijke foto’s in dit boek zijn grotendeels afkomstig uit de Buku-Bibliotheca Surinamica, aangevuld met foto’s uit het Rijksmuseum en andere
Die geschiedenis van de Surinaamse fotografie begon kort nadat de Fransman Louis Daguerre (1787–1851) in 1839 de zogeheten ‘daguerreotypie’ had geïntroduceerd, zoals het nieuwe procedé werd genoemd naar de uitvinder.
Dat doet verrassend snel zijn intrede in Suriname. Ondernemende, rondreizende jonge mannen die zich de nieuwe techniek eigen maken en zich de kostbare apparatuur kunnen veroorloven, kwamen naar de Hollandse kolonie om daar geld mee te verdienen. Ze bleven totdat de markt min of meer verzadigd was en trokken vervolgens door naar de volgende plek om hun diensten aan te bieden.
Het zijn deze fotopioniers die centraal staan
Er is inmiddels een derde groep ontstaan van kinderen die zijn geboren uit (gedwongen) relaties tussen slavenhouders en tot slaaf gemaakte vrouwen, en tot slaaf gemaakten die zijn vrijgemaakt (gemanumitteerd) en hun vrijgeboren nazaten. Huidskleur is niet langer een indicatie voor het al dan niet vrij zijn. Deze maatschappelijke verandering is terug te vinden op de vroegste foto’s die we uit Suriname kennen. Het was juist ook de nieuwe, zelfbewuste groep van vrijgemaakten en vrijgeborenen, die al vroeg gebruik ging maken van de fotografie om hun bestaan voor de eeuwigheid vast te leggen.
Inmiddels kwamen Surinaamse fotostudio’s in Paramaribo aan het einde van de negentiende eeuw ook op. Nieuwe fototechnieken en materialen maakten het mogelijk om meerdere afdrukken van een foto te maken en deze op papier af te drukken. Dat was relatief goedkoop en maakte de fotografie voor een bredere groep bereikbaar. En dus loonde het voor fotografen om in Suriname een studio te beginnen, al moest de fotografie vaak nog met andere inkomstenbronnen worden aangevuld.
In het boek passeren ook de fotografen de revue die van grote betekenis zijn geweest in het vastleggen van het beeld in Suriname in die 130 jaar. Zo komt Julius Eduard Muller (1846–1902) aan bod, die onder meer de veranderende samenstelling van de bevolking heeft vastgelegd nadat de koloniale overheid na de afschaffing van de slavernij op grote schaal arbeidskrachten uit voormalig Brits-Indië en Nederlands-Indië naar Suriname haalde.
Ook is er veel aandacht voor Eugen Klein en de zusters Augusta en Anna Curiel en de amateurfotografen Théodore van Lelyveld en Hendrik Doijer. De foto’s van de laatste twee zijn vooral privé-foto’s met een brede variëteit aan beelden, zoals in en om het huis, tijdens uitstapjes of op de tennisbaan. Dat zijn plaatjes gezien door de lens van fotografen die tot de koloniale bovenlaag van de bevolking behoren.
Slechts af en toe komen meer politiek getinte onderwerpen aan de orde in wat we mogen beschouwen als de vroegste persfotografie van Suriname. Voorbeelden zijn de werklozendemonstratie die Augusta Curiel in 1931 vastlegde of de foto van het gewelddadige optreden van de politie tegen aanhangers van Anton de Kom op Zwarte Dinsdag in 1933. Beide geven een bijzonder beeld van het verzet tegen het koloniale systeem.
Dit en nog veel meer staat in het rijk geïllustreerde boek, dat een must is voor iedereen die geïnteresseerd is in de koloniale geschiedenis van Suriname. Of voor diegenen die zich gewoon willen vergapen aan bijzondere plaatjes van toen.
UNITEDNEWS
| united news | Door: Redactie
