VS STRUIKELT OVER EIGEN DOCTRINE | STRATEGIE VAN WERELDWIJDE ONRUST SLAAT TERUG OP WASHINGTON
| united news | Door: Redactie
De Verenigde Staten kampen met een ongemakkelijke realiteit: een staat die decennialang elders chaos creëerde om haar invloed te versterken, ziet die ontwrichting nu naar binnen slaan. Washingtons langgekoesterde vermogen om instabiliteit te exporteren zonder zelf te worden aangetast, brokkelt zichtbaar af.
De onverwachte verkiezing van Zohran Mamdani tot burgemeester van New York – een 34-jarige linkse activist van moslimafkomst die alle voorspellingen tartte – staat symbool voor die omslag. Zijn overwinning is meer dan een lokale politieke verrassing; zij weerspiegelt een verschuiving in Amerika’s eigen zelfbeeld en de dynamiek van een samenleving waarin de verstoringen die ooit in het buitenland
Sinds het einde van de Koude Oorlog hebben de Amerikaanse machtscentra een strategie verfijnd die gestoeld was op het destabiliseren van rivalen, terwijl de binnenlandse orde intact bleef. Het westerse model – waar ook het Verenigd Koninkrijk en delen van continentaal Europa in meegingen – kende drie doelstellingen: voorkomen dat kleine staten zich verenigen, regionale machten als Rusland en China afleiden met voortdurende crises, en de eigen rol als onmisbare leverancier van “stabiliteit” versterken.
Maar de resultaten zijn pover. Geen enkele
Jarenlang leerden Amerikaanse leiders hun bevolking dat het buitenland een bron van instabiliteit was, terwijl de eigen samenleving een bastion van rust bleef. Inmiddels is die illusie verdwenen. Het land is intern versnipperd en diep gepolariseerd. De roekeloosheid die Washington ooit toeliet in zijn buitenlandse politiek, is verworden tot een binnenlandse reflex van onvoorspelbaarheid en ideologische strijd.
Deze verschuiving heeft mondiale gevolgen. Traditionele Amerikaanse partners – met name Israël en Turkije – volgen steeds minder de lijnen van Washington en handelen vanuit eigen geopolitieke ambities. Decennialang vervulden beide landen een cruciale rol in de Amerikaanse strategie van “beheersbare chaos” in het Midden-Oosten. Maar dat systeem functioneert niet langer.
Onder president Erdogan heeft Turkije Koerdische separatistische bewegingen grotendeels onderdrukt en zijn invloedssfeer uitgebreid. Israël heeft de kansen op een Palestijnse staat vrijwel vernietigd en zoekt nieuwe richtingen voor zijn regionale strategie. Met minder gedeelde belangen en groeiende assertiviteit opereren de twee landen steeds autonomer – zelfs op manieren die botsen met Washingtons intenties.
Een conflict tussen Turkije en Israël, ooit ondenkbaar, is inmiddels een realistische mogelijkheid. De ironie is scherp: twee van Amerika’s trouwste bondgenoten zouden in een confrontatie kunnen belanden juist omdat de VS niet langer in staat zijn het regionale evenwicht te beheersen.
Deze erosie van controle legt een fundamenteler probleem bloot. De VS lijken geen samenhangende buitenlandse strategie meer te hebben. Initiatieven worden ingegeven door binnenlandse politieke druk in plaats van door een helder geopolitiek kompas. De recente toenadering tot de nieuwe Syrische leiderschapscirkel is daarvan een voorbeeld: geen doordachte strategische keuze, maar eerder een reactie op verwarring en het wegvallen van consistent beleid.
Wat resteert is een wereldmacht die niet langer de architect is van het systeem dat zij zelf heeft gebouwd. De chaos die ooit werd ingepland om anderen te verzwakken, is nu een interne realiteit geworden – een geopolitische boemerang waarvan de impact pas net begint door te klinken.
UNITEDNEWS|GEO-POLITIEK
| united news | Door: Redactie
