SAIL FOR SALE
| united news | Door: Redactie
Tekst: Kenneth Sukul
Na de Tweede Wereldoorlog besloot de Surinaamse overheid de bauxietverwerking in het land verder te ontwikkelen.
Om dit mogelijk te maken, werd een plan opgesteld voor de bouw van een stuwmeer in de Surinamerivier, dat goedkope energie moest leveren. De overheid en deskundigen beseften toen al dat de bauxietsector op zichzelf niet zou zorgen voor algehele economische ontwikkeling. Toen particuliere investeringen in de productiesector uitbleven, besloot de staat daarom om staatsbedrijven op te richten. Hiermee hoopte men niet alleen de economie te stimuleren, maar ook om particulieren aan te moedigen zich meer te richten op productie.
Doel van Staatsbedrijven
In het
Het doel was om de productie te bevorderen en tegelijkertijd het particuliere initiatief te inspireren. Echter, na de onafhankelijkheid bleven particulieren – met uitzondering van die in Nickerie – vooral actief in de handel, vaak gesteund door de overheid en de financiële sector.
Staatsbedrijven als Politieke Speelbal
Na de onafhankelijkheid begonnen politieke
In de melkveesector werden maatregelen genomen om melkproductie te ontmoedigen, zodat melkpoeder door een commissielid van de Melkcentrale Paramaribo kon worden geleverd. Bij Bruynzeel werd kwaliteitsvol hout ondergewaardeerd verkocht aan concurrenten. SAIL, dat in 1984 door de staat werd overgenomen, exporteerde vanaf de jaren tachtig niet meer rechtstreeks, maar via een tussenpersoon. Dit leidde tot inkomstenverlies en rode cijfers. Ook Surland werd verwaarloosd tijdens de protesten tegen de regering Wijdenbosch/Radhakishun in 1999.
Het Lot van Surland
Toen de regering Venetiaan/Ajodhia in 2000 aantrad, weigerde zij Surland te ondersteunen. Op advies van de Europese Unie (EU) werd het bedrijf gesloten en ontving de regering een donatie van 20 miljoen euro om het onder een andere naam, SBBS, opnieuw op te richten en te privatiseren. In 2019 werd Surland verkocht aan het Belgische bedrijf FAI. Kort daarna trof het Mokka-virus de bananenplantages, en in februari 2020 vertrok FAI abrupt uit Suriname zonder het door Hakrinbank verstrekte werkkapitaal van zeven miljoen dollar terug te betalen.
Gebrek aan Investeringen
Door mismanagement en politieke inmenging konden staatsbedrijven nauwelijks investeren in efficiëntere productie of kwaliteitsverbetering. Een voorbeeld is het landbouwbedrijf Wageningen, dat in 2005 door de overheid werd gefinancierd om 5000 hectare padie in te zaaien, maar de financiering werd plotseling stopgezet, waardoor het bedrijf failliet ging. De regering van 2015 tot 2020 gaf het bedrijf vervolgens onrechtmatig weg aan een partijgenoot. De huidige regering heeft geen stappen ondernomen om dit te corrigeren en leende in plaats daarvan geld van de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank voor de oprichting van een nieuw rijstverwerkingsbedrijf, waarvan de eigenaar en het doel nog onduidelijk zijn.
Staatsolie en de Nalatenschap van Verkeerde Beslissingen
In juli 2010 werd besloten de raffinaderij van Staatsolie uit te breiden, ondanks dat de financiële vooruitzichten negatief waren. Deze uitbreiding, die 1,5 miljard dollar kostte, leidde ertoe dat de staat 1,7 miljard minder aan belastingen en dividenden ontving. Het totale verlies bedraagt hiermee 3,2 miljard dollar. Staatsolie blijft voorlopig overeind dankzij dividenden van het goudbedrijf Newmont.
Een andere kostbare fout werd gemaakt in 2019, toen de Surinaamse Luchtvaart Maatschappij (SLM) een oude Boeing-777 aankocht. Dit vliegtuig bleek echter niet luchtwaardig, wat leidde tot zware financiële problemen voor SLM.
Reden voor de Verkoop van Staatsbedrijven?
Staatsbedrijven worden vaak geprivatiseerd om hen in staat te stellen hun oorspronkelijke doel beter te vervullen. In het geval van SAIL zou een overname door een investeerder moeten bijdragen aan de visverwerkende sector. Toch is het voornemen van de regering om het bedrijf te verkopen met als doel de bouw van een hotel op het terrein. Dit plan lijkt weinig bij te dragen aan de ontwikkeling van de visserijsector. Bovendien rijst de vraag of er daadwerkelijk behoefte is aan meer hotelkamers, aangezien recentelijk meerdere hotels zijn gebouwd en de overheid zelf onlangs een verlieslijdend hotel heeft aangekocht.
Met de onvoorspelbare olieprijzen en geopolitieke spanningen zou de regering haar inspanningen juist moeten richten op het herstructureren van staatsbedrijven, zodat zij hun oorspronkelijke taken effectief kunnen uitvoeren en bijdragen aan een stabiele economie.
INGEZONDEN
| united news | Door: Redactie
