OEKRAÏENSE BODEMSCHATTEN INZET IN GEOPOLITIEK SPEL VS-RUSLAND

Foto: president Donald Trump en de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. | Bronnen: RT News|Businessnews.am

De Verenigde Staten en Oekraïne hebben na maanden onderhandelen een strategisch akkoord gesloten over de ontginning van Oekraïense minerale hulpbronnen.

De overeenkomst voorziet in de oprichting van een investeringsfonds dat westerse kapitaalinjecties moet aanwakkeren voor Oekraïense projecten in olie, gas en mijnbouw. Tegelijk stelt Washington technologie en mogelijk luchtverdedigingssystemen beschikbaar, terwijl belastingvoordelen en gedeelde inkomsten deel uitmaken van het pakket. De samenwerking past binnen bredere inspanningen van het Westen om de afhankelijkheid van Chinese en Russische grondstoffen te verkleinen.

Oekraïne, dat naar eigen zeggen over vijf procent van ’s

werelds kritieke grondstoffen beschikt – waaronder grafiet, titanium en lithium – profileert zich steeds nadrukkelijker als potentiële leverancier van strategische materialen voor de energietransitie en defensie-industrie. Het Amerikaanse ministerie van Financiën benadrukte dat bedrijven die de Russische oorlogsmachine ondersteunen, worden uitgesloten van deelname aan het wederopbouwfonds. Minister van Economie Yulia Svyrydenko ondertekende het akkoord in Washington en verklaarde dat de deal ook moet bijdragen aan de economische heropbouw van Oekraïne na jaren van conflict. De overeenkomst wacht nog op goedkeuring van het Oekraïense parlement.

Toch zijn de vooruitzichten onzeker. Grote delen van Oost-Oekraïne liggen bezaaid met niet-ontplofte mijnen, wat de toegang

tot delfstoffen bemoeilijkt. Bovendien bevinden zich miljarden aan minerale rijkdommen in door Rusland bezet gebied, wat de implementatie van het akkoord op scherp zet.

De Russische president Vladimir Poetin wuifde de waarde van de overeenkomst weg en beweerde dat Rusland over grotere voorraden beschikt. Tegelijk stelde hij zich open voor samenwerking met Amerikaanse bedrijven in gezamenlijke mijnbouwprojecten, zelfs in bezette gebieden.

De geopolitieke spanningen blijven ondertussen oplopen. Volgens de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio zijn Rusland en Oekraïne “dichter bij een vredesakkoord dan ooit in de afgelopen drie jaar,” maar blijven de verschillen tussen beide partijen groot. Hij wees erop dat een doorbraak nodig is om verdere Amerikaanse inzet te rechtvaardigen.

In de diplomatieke wandelgangen wordt intussen gespeculeerd over een mogelijke Amerikaanse deal waarin Washington Russische controle over delen van Oekraïne erkent, inclusief de Krim, in ruil voor het bevriezen van het conflict en uitsluiting van NAVO-lidmaatschap voor Kiev. Het Witte Huis houdt zich op de vlakte over zulke scenario’s, maar de boodschap is duidelijk: zonder tastbare vooruitgang in de vredesbesprekingen, zou de Amerikaanse betrokkenheid weleens afgebouwd kunnen worden. Daarmee dreigen Oekraïense bodemschatten niet alleen inzet te worden in de wederopbouw, maar ook in het diplomatieke schaakspel tussen grootmachten.

Strategische grondstoffen als machtsmiddel

De wereldwijde energietransitie heeft de vraag naar zeldzame aardmetalen en kritieke grondstoffen fors doen toenemen. Oekraïne bezit volgens de US Geological Survey reserves van minstens 22 van de 50 materialen die als ‘kritiek’ worden aangemerkt, waaronder elementen die essentieel zijn voor batterijen, chips, raketsystemen en windturbines. Tot voor kort domineerde China de productie en raffinage van deze stoffen. Het Westen zoekt naar alternatieven, en Oekraïne wordt gezien als strategische schakel.

Svyrydenko: “Dit fonds is het fundament van onze economische wederopbouw.”

“Deze overeenkomst betekent meer dan alleen investeringen,” verklaarde minister Yulia Svyrydenko op sociale media. “Het is het fundament van onze economische wederopbouw. Met steun van Amerikaanse partners kunnen wij onze natuurlijke rijkdommen duurzaam aanwenden en tegelijk onze strategische positie in Europa versterken.”

GEO|POLITIEK