DE SS GOSLAR BLIJFT NOG LIGGEN IN SURINAMERIVIER

Foto: Het wrak van het Duitse koopvaardijschip Goslar in de Surinamerivier. | Bron: Schuttevaer.nl

Het wrak van het Duitse koopvaardijschip Goslar dat op 10 mei 1940 door de eigen bemanning tot zinken werd gebracht, lijkt vooralsnog nog wel even op de bodem van de Surinamerivier te blijven liggen.

Want ook na 85 jaar worden er geen aanstalten gemaakt om het wrak te verwijderen. Tot opluchting van veel Surinamers, die zijn opgegroeid met de vertrouwde roestige puist die boven het wateroppervlak uitsteekt.

Het 6.000 ton wegende turbinestoomschip, dat in 1929 was gebouwd door de Norddeutscher Lloyd uit Bremen, was op 1 september 1939 vol

met kolen vertrokken uit het Amerikaanse Philadelphia toen het Duitse leger Polen binnenviel. De Fransen en Engelsen verklaarden daarop de oorlog aan Adolf Hitler, waardoor Duitse schepen in internationale wateren niet meer veilig waren. De Goslar moest daarom zo snel mogelijk in een neutrale of bevriende haven bescherming tegen vijandelijke oorlogsschepen en duikboten zoeken.

De keus viel op de toenmalige Nederlands kolonie Suriname, waar het drie dagen later onder Amerikaanse vlag vrijwel onopgemerkt in de haven van Paramaribo voor anker ging. De vijftienkoppige Duitse bemanning vroeg bij de autoriteiten direct om politiek asiel en kregen vooralsnog toestemming om te blijven. Ze

integreerden in de maanden die volgden met de bevolking van Paramaribo, door wie ze gewaardeerd werden.

Op 10 mei 1940, nu precies 85 jaar geleden, veranderde de situatie doordat Duitsland Nederland binnenviel en bezette en daardoor Suriname ook bij de oorlog betrokken raakte. De bemanning van de Goslar kreeg te horen dat ze als vijand geïnterneerd zouden worden, maar gezien de vriendschappelijke relatie met de bevolking zou dat pas de volgende dag gebeuren.

Dat gaf de Duitsers echter de gelegenheid het schip tot zinken te brengen, om te voorkomen dat het werd geconfisqueerd en in geallieerde handen kwam.

Dat deden ze door ‘demontage van de buitenboord inlaatkast, terwijl het buitenboords-gat met een houten stempeling werd afgedicht’, zo luidde een gedetailleerd verslag dat in 1948 verscheen. ‘De houten stempeling op het buitenboord-gat werd vanaf het bovendek weggetrokken’, waarna door een gat van circa 60 centimeter de machinekamer binnen mum van tijd was gevuld en het schip slagzij maakte en goeddeels zonk.

Sindsdien ligt het in de Surinamerivier en is het inmiddels een zeer vertrouwd obstakel voor het scheepvaartverkeer. Een serieuze poging om het wrak te bergen, mislukte jammerlijk in de jaren vijftig waarbij het schip in tweeën brak. Daarna zijn nog tal van plannen bedacht om het vaartuig te verwijderen, maar dat gebeurde uiteindelijk nooit.

De huidige regering liet in het kader van de flinke upgrading van de rivier, die door de Nederlandse Joint Venture Baggerbedrijf De Boer-Boskalis werd uitgevoerd en waarbij de vaargeul flink werd uitgebaggerd, onderzoeken of het wrak alsnog verwijderd kon worden. Er werden verschillende wetenschappelijke technische studies uitgevoerd, ook omdat de Goslar na een kleine eeuw aan het desintegreren is. De berging is daarom van groot belang om verdere schade aan het milieu en de omgeving te voorkomen, zo stelde de Maritieme Autoriteit Suriname ruim twee jaar geleden.

Maar uiteindelijk leek de opgave te moeilijk, ook omdat niemand goed kan inschatten in hoeverre de stroming van de rivier wordt beïnvloed als de restanten worden weggehaald. Daardoor lijkt inmiddels niemand in Suriname zich meer druk te maken over de berging en blijft de Goslar een stille getuige uit een al lang vergeten oorlog.

SCHEEPVAART