340 jaar Beraha VeSalom Synagoge: 12-10-1685 – 12-10-2025
| starnieuws | Door: Redactie
Op 12 oktober 1685 werd de indrukwekkende Beraha VeSalom (BVS) synagoge op Jodensavanne officieel ingewijd. De synagoge vormde het middelpunt van het Joodse dorp en maakte vanaf de Surinamerivier grote indruk op
bezoekers vanwege haar omvang en architectuur. Beraha VeSalom (Zegen en Vrede) was de eerste synagoge van architectonische betekenis op het westelijk halfrond.Over deze synagoge is veel geschreven en zij is ook vastgelegd op diverse schilderijen en prenten, maar steeds vanaf een afstand. Zo’n 240 jaar geleden werd het eeuwfeest uitbundig gevierd in aanwezigheid van gouverneur Wichers, de Raden van Politie en Justitie en talrijke notabelen uit Paramaribo.BVS was niet alleen als kerkgebouw in gebruik, maar ook als rechtbank voor kleine rechtszaken, archief en vergaderruimte voor de regenten (het kerkbestuur). De BVS diende bovendien als vesting tegen aanvallen van marrons. Aan
de vooravond van een Grote Verzoendag hadden alle weerbare Joodse mannen onder de kerkbanken geladen pistolen en geweren ter voorbereiding op een mogelijke aanval. Terwijl de Joden in de prachtig verlichte synagoge verdiept waren in hun gebeden en gezangen, verschenen ongemerkt circa 30 à 40 weglopers die om de synagoge heen stonden en de kerkdienst afluisterden. De marrons vertrokken echter zonder een aanval te hebben uitgevoerd (De Surinamer, 28 augustus 1937).Uit een ander archiefstuk blijkt dat op 30 september 1790, eveneens op Grote Verzoendag, grote consternatie heerste op Jodensavanne vanwege een vermeende aanval door marrons. De burgermilitie was paraat om een aanval af te slaan en schutternegers bewaakten de synagoge (SVS-archief, inventarisnr. 394).Uit de archieven blijkt ook dat timmer- en metselslaven en zogenoemde ‘vrijen’ hebben gewerkt aan dit ooit imposante gebouw op de savanne. Het onderhoud van het synagogeterrein – het gebied tussen de Hazara (omheining) en de synagoge – werd regelmatig verzorgd door slaven. Ook de schoonmaak van het interieur en het poetsen van koperen en zilveren attributen werd gedaan door slaven in dienst van de synagoge.Hercules, Napoles, Bachus, Judy, Janaba, Fredrik, Cromanty, Acuba, Wellemina, Geluk, Favoriet en Paparina zijn slechts enkele namen van slaven die diverse werkzaamheden in of aan de synagoge of op het synagogeterrein hebben uitgevoerd. In het kader van de 340-jarige herdenking van BVS brengt de Stichting Jodensavanne in het bijzonder een ode aan deze personen: Fu Memre Den (Ter herinnering aan hen).De Stichting Jodensavanne wenst in het jubileumjaar van BVS enkele activiteiten te ontplooien, waaronder:- de publicatie van een artikel over de reconstructie van de kleuren van de BVS-synagoge;- een tentoonstelling van archeologische vondsten;- de publicatie van een gids voor tourguides;- het uitbrengen van een veldgids over graf-symboliek op Joodse begraafplaatsen;- en het organiseren van een archeologische vrijwilligersweek.Alle activiteiten staan in het teken van 340 jaar Beraha VeSalom Synagoge.
| starnieuws | Door: Redactie
