IMF: Stabiliteit verslechtert – hervormingen noodzakelijk vóór olieboom
| snc.com | Door: Redactie
Paramaribo, 20 november 2025 – Suriname viert dit jaar 50 jaar onafhankelijkheid, maar volgens het Internationaal Monetair Fonds (IMF) bevindt het land zich op een kritiek moment. In zijn slotverklaring van de Artikel IV-missie concludeert het IMF dat de macro-economische stabiliteit onder druk staat en dat snelle, geloofwaardige hervormingen nodig zijn om de verwachte olie-inkomsten uit Blok 58 succesvol en duurzaam in te zetten.
Economische groei blijft matig, olieproject wordt belangrijkste motor
De economische groei blijft de komende jaren naar verwachting rond de 2–3 procent. De goudproductie viel dit jaar tegen,
De veldontwikkeling is echter sterk importafhankelijk, wat de komende jaren tot een groot tekort op de lopende rekening zal leiden. Buitenlandse investeringen moeten dat tekort opvangen. Ondanks deze druk blijven de internationale reserves volgens het IMF voorlopig op een adequaat niveau.
Pre-electorale uitgaven leiden tot druk op begroting en koers
Na primaire begrotingsoverschotten in 2022–2024 is de
Tegelijkertijd groeiden de monetaire aggregaten sneller dan de doelstellingen van de centrale bank, die bovendien intervenieerde om de afwaardering van de Surinaamse dollar te temperen.
Schuldoperatie verschuift risico’s naar de toekomst
De overheid voerde succesvol een grote schuldoperatie uit met de uitgifte van 1,575 miljard USD aan nieuwe Eurobonds. Daarmee kocht de staat bestaande schulden terug en reserveert het een deel van de middelen in een escrowrekening om toekomstige betalingen veilig te stellen, tot de olie-inkomsten gaan binnenstromen.
IMF eist stevige koerswijziging in begrotingsbeleid
Het IMF ziet een dringende noodzaak voor een betere begrotingsbalans in 2026–2027. Een primair saldo van circa nul is haalbaar, maar onvoldoende. Zonder een grotere en geloofwaardige consolidatie zullen inflatie- en wisselkoersdruk blijven en zal de koopkracht verder worden uitgehold.
Het Fonds dringt erop aan dat:
De overheid een vijfjarenbegrotingsplan indient samen met de begroting 2026.
Uitgavenplafonds slechts geleidelijk worden verhoogd om de uitvoeringscapaciteit niet te overschrijden.
Het Spaar- en Stabilisatiefonds Suriname eindelijk operationeel wordt.
Het beheer van publieke investeringen wordt versterkt.
Afschaffen van stroomsubsidies en aanpak sociale lekken
De IMF-missie benadrukt opnieuw dat elektriciteitssubsidies moeten worden afgebouwd. De automatische tariefkoppeling aan productiekosten – ingevoerd in 2024 maar later verzwakt – moet volledig worden hersteld zodat tarieven richting kostendekkendheid groeien.
Tegelijkertijd wijst het IMF op grote lekken in de sociale programma’s. Ondanks een verdubbeling van de sociale uitgaven bereikt een aanzienlijk deel van de middelen de doelgroep niet. De overheid beoordeelt de programma’s om middelen efficiënter in te zetten.
Belastinginning en accijnzen omhoog
Het IMF adviseert de overgang naar een semi-autonome belastingdienst te versnellen en stelt dat accijnzen in Suriname laag zijn in internationale vergelijking. Verhoging en verbreding van accijnzen wordt aanbevolen. Daarnaast moet smokkel, vooral van goud, strenger worden gecontroleerd.
Urgente anticorruptiemaatregelen nodig vóór olie-inkomsten binnenstromen
De nieuwe aanbestedingswet moet direct worden uitgevoerd, met verplichte publicatie van alle:
- aanbestedingen,
- contracten,
- winnende bedrijven en uiteindelijk belanghebbenden,
- namen van verantwoordelijke functionarissen.
Ook dringt het IMF aan op snelle goedkeuring van de gewijzigde anticorruptiewet, die vermogens- en inkomensregistratie van politiek blootgestelden verplicht stelt.
Staatsbedrijven moeten transparanter en efficiënter
SOE’s functioneren volgens het IMF nog onvoldoende transparant. Er moet een uniforme, tijdige dataverzameling komen voor financiële prestaties. Niet-presterende bedrijven moeten worden gesloten of verkocht.
Monetair beleid moet terug naar reservegeld-doelen
De centrale bank moet opnieuw de reservegeld-doelstellingen centraal stellen en geen renteplafonds hanteren, zodat de markt de rentetarieven bepaalt. Valutainterventies mogen uitsluitend plaatsvinden bij wanordelijke marktsituaties.
Daarnaast pleit het IMF voor:
- oprichting van een monetair beleidscomité,
- publicatie van een kwartaalrapport monetair beleid,
- verbeterde data-integratie en prognoses,
- ontwikkeling van een interbancaire markt.
Risicobeheer banken verbeteren
De kredietgroei is hoog en banken moeten beter worden gecontroleerd op hun risicobeheer. Een nationale kredietregistratie moet datagaps vullen. Banken zonder levensvatbare plannen moeten snel worden aangepakt, terwijl de centrale bank alleen gezonde banken van liquiditeit moet voorzien.
Ondernemingsklimaat versterken
Exporteurs en investeerders klagen volgens het IMF over bureaucratische inefficiëntie. Structurele hervormingen – beter onderwijs, betere infrastructuur en moderner regelgevend kader – leveren volgens internationale ervaringen veel meer op dan speciale economische zones.
Slot
Het IMF-team bedankt de Surinaamse autoriteiten voor de constructieve gesprekken en de gastvrijheid tijdens de missie.
Bron: IMF
| snc.com | Door: Redactie
