Column: Maakt de gelegenheid de dief … of?

Hans Breeveld

Er is veel verbazing over personen die op kandidatenlijsten van meerdere politieke partijen hebben bewilligd om deel te nemen aan de aanstaande verkiezingen. Ik verbaasde mij over de verbazing. De

indruk wordt – misschien onbewust – gewekt alsof dit zich voor het eerst zou hebben voorgedaan in Suriname. Het is echter al decennia zo dat, terwijl een substantieel deel van de bevolking de verkiezingstijd beschouwt als een tijd van ernstige reflectie en zich serieus afvraagt wat de uitkomst van de komende verkiezingen voor hen, hun familie en ons land zal betekenen, anderen deze periode zien als een tijd om zoveel mogelijk de eigen zak te vullen.

Als rechtvaardiging wordt daarbij aangegeven dat een deel wordt teruggenomen van dat wat gedurende vijf jaar – onder andere middels corruptie – van hen gestolen is. Een theorie die het midden houdt tussen de filosofie van Robin Hood en Chans “giving back”, maar dan omgekeerd als “taking back”. Hoe het ook zij, het is zeker een vervuiling van onze verkiezingen.

Al jaren hebben we te veel van die organisaties in ons land die zich politieke partij noemen. Deze organisaties leveren sinds eind jaren veertig van de vorige eeuw de personen die zich kandidaat stellen om gekozen te worden in het parlement, onze volksvertegenwoordiging. Tussen 1866 en 1987 was het college dat moest worden bemenst nooit groter dan 39 personen, terwijl de politieke partijen die werkelijk de dienst uitmaakten decennialang op de vingers van één hand te tellen waren. In 1987 onderging onze volksvertegenwoordiging een enorme wijziging toen deze van 39 naar ruim 1000 leden steeg. Nota bene zonder een duidelijke onderbouwing voor deze enorme toename.

Weinigen konden de vraag beantwoorden waarom het nationale parlement moest worden uitgebreid van 39 naar 51 leden, en nog minder personen hadden antwoord op de vraag waarom die districts- en ressortraden zo groot moesten zijn, en vooral hoe zij aan de slag zouden gaan.
Terwijl het aantal volksvertegenwoordigers 25,6 keer groter werd en het aantal politieke partijen flink toenam, zagen wij de bevolking nauwelijks groeien. Het gevolg was schaarste aan geschikte personen die zich kandidaat wilden stellen. Politieke ‘makelaars’ zagen het gat in de markt. Bij elke verkiezing waren er personen met een zwak ontwikkeld geweten bereid dat te doen wat geld oplevert, hoe krom en vals dat ook is.

President Santokhi opperde recentelijk dat digitalisering van het totale proces een oplossing zou kunnen brengen. Het lijkt mij dat dit alleen een oplossing biedt voor het sneller identificeren van de wetsovertreders. Maar het gaat om het bestrijden dan wel voorkomen van frauduleuze handelingen tijdens de verkiezingen. Wij zouden niet moeten willen dat personen die onze volksvertegenwoordigers of bestuurders willen zijn, deze carrière beginnen met bedrog.

Wij zouden deze – met dubbele pen schrijvende – personen moeten uitsluiten van het passieve deel van de verkiezingen. Wie op dit frauduleus gedrag wordt betrapt, zou zich nooit meer kandidaat mogen stellen voor een volksvertegenwoordigend orgaan. Mocht men vinden dat straf een opvoedend karakter moet hebben, dan zou ik er ook vrede mee hebben als deze personen voor de drie daaropvolgende verkiezingen van deelname aan het passieve deel van de verkiezingen worden uitgesloten. Voorts zullen de nodige sancties tegen electorale fraudeurs in de kiesregeling vermeld moeten worden.

Maar ook zouden wij de blik moeten richten op het aantal volksvertegenwoordigers. Hebben we echt 51 DNA-leden nodig of kunnen wij het – achteraf gezien – toch doen met 39 of 41? Zou de decentralisatie moeten beginnen met twee heuse regionale raden of zouden wij allereerst kunnen ‘herstarten’ met slechts de districtsraden, aangezien het district het regionaal gebiedsdeel is waar de meeste, zo niet alle, Surinamers het meest bekend en vertrouwd mee zijn? Vanuit het functioneren van die districtsraden zou de verdere decentralisatie bekeken kunnen worden. Maar laat ons alvast electorale fraudeurs de pas afsnijden.

Hans Breeveld